Thống đốc Nguyễn Thị Hồng: Cho vay đặc biệt không sử dụng tiền từ ngân sách

Tiếp tục chương trình làm việc, sáng 10/6, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các Tổ chức tín dụng.

Không có rủi ro ngân sách nhà nước phải bù lãi suất

Báo cáo tại phiên họp, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo cơ quan chủ trì rà soát, nghiên cứu toàn diện những khó khăn, bất cập trong hoạt động của các tổ chức tín dụng để đề xuất nội dung sửa đổi, bổ sung, bảo đảm hoạt động của các tổ chức tín dụng hiệu quả hơn, hạn chế tình trạng nợ xấu…

Phiên họp sáng 10/6 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Về các nội dung cụ thể, một số đại biểu Quốc hội và cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ về nguồn tiền để cho vay đặc biệt cũng như cơ chế để kiểm soát việc quyết định cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước có lãi suất 0%/năm, không có tài sản đảm bảo.

Giải trình nội dung này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định việc cho vay đặc biệt được Ngân hàng nhà nước thực hiện từ nguồn tiền thực hiện chức năng của ngân hàng trung ương về phát hành tiền, không sử dụng nguồn tiền từ ngân sách nhà nước. Do vậy, việc Ngân hàng nhà nước cho vay đặc biệt có lãi suất 0% năm không dẫn đến rủi ro ngân sách nhà nước phải bù lãi suất.

Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì tiếp tục rà soát, phối hợp với các cơ quan có liên quan để rà soát các quy định về xử lý các khoản cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước theo quy định về chế độ tài chính của Ngân hàng Nhà nước.

Bên cạnh đó, việc cho vay đặc biệt của Ngân hàng nhà nước chỉ cho 2 trường hợp. Một là tổ chức tín dụng bị rút tiền hàng loạt (để chi trả cho người gửi tiền). Hai là để thực hiện phương án phục hồi, phương án chuyển giao bắt buộc của các được kiểm soát đặc biệt và chỉ áp dụng sau khi đã thực hiện các biện pháp nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước như tái cấp vốn, nghiệp vụ thị trường mở...

Đồng thời, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, sau khi dự thảo Luật được ban hành, Ngân hàng Nhà nước sẽ nghiên cứu, rà soát, sửa đổi Thông tư số 37/2024/TT- NHNN về tiêu chí, điều kiện cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm, không có tài sản đảm bảo, mục đích sử dụng khoản vay, trách nhiệm của đơn vị được vay và trách nhiệm của Ngân hàng nhà nước khi cho vay, kiểm soát dòng tiền.

Thu giữ tài sản đảm bảo tôn trọng quyền tự do, tự nguyện của các bên

Đối với quy định về thu giữ tài sản đảm bảo, nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đến điều kiện thu giữ tài sản đảm bảo; sự tham gia của chính quyền địa phưong; cơ chế kiểm soát để tránh lạm quyền trong thu giữ tài sản đảm bảo.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng tại phiên họp sáng 10/6.

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, thu giữ tài sản đảm bảo không phải là hành động đơn phương, vô điều kiện mà phải tuân thủ phạm vi, giới hạn, điều kiện thu giữ; tôn trọng quyền tự do, tự nguyện thỏa thuận của các bên. Đồng thời, quy định về trình tự, thủ tục thu giữ, công bằng, công khai, minh bạch, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của bên có nghĩa vụ, tổ chức tín dụng và các bên có liên quan.

Về sự tham gia của chính quyền địa phương, Chính phủ giải trình nêu rõ, vai trò của các cơ quan, chính quyền địa phương nhằm xác nhận tình trạng thực tế và đảm bảo an ninh trật tự xã hội khi tổ chức tín dụng thực hiện biện pháp thu giữ, cũng như để ngăn ngừa việc tổ chức tín dụng lạm dụng quyền khi thu giữ, đảm bảo cho việc thu giữ công khai, minh bạch, không gây mất trật tự xã hội, không xâm phạm đến các quyền khác của các chủ thể có liên quan.

Ngoài ra, việc quy định vai trò của UBND cấp xã, cơ quan công an cấp xã khi thu giữ tài sản bảo đảm sẽ tạo ra ý thức tuân thủ của các tổ chức tín dụng, bên bảo đảm/bên vay, người có liên quan nói riêng và người dân tại địa điểm thu giữ nói chung.

Đối với cơ chế kiểm soát để tránh lạm quyền trong thu giữ tài sản đảm bảo, dự thảo Luật quy định tổ chức tín dụng không được áp dụng các biện pháp vi phạm điều cấm của pháp luật, trái đạo đức xã hội. Dự thảo Luật không hạn chế quyền khiếu nại của các bên khi thu giữ, đặc biệt là quyền khiếu nại của bên bảo đảm, bên đang giữ tài sản bảo đảm.

Việc thu giữ tài sản đảm bảo nói riêng và hoạt động của tổ chức tín dụng nói chung chịu sự quản lý, kiểm tra, thanh tra, giám sát của cơ quan quản lý nhà nước, trong đó có Ngân hàng nhà nước, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định.

Ngoài ra, tiếp thu ý kiến thẩm tra, dự thảo Luật điều chỉnh theo hướng Luật này sẽ có hiệu lực sau 45 ngày kể từ ngày Luật này được thông qua, cụ thể là từ ngày 1/8/2025.