Tối ưu hóa hiệu quả giám sát hải quan bằng trang thiết bị hiện đại

Cán bộ Chi cục Hải quan Hà Nam giám sát trực tuyến tại kho bãi thông qua hệ thống camera. Ảnh: Bùi Hồng

Trang bị đồng bộ cho tất cả các địa bàn

Thời gian qua, cơ quan hải quan đã áp dụng nhiều chính sách tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp đã lợi dụng các chính sách này để thực hiện các hành vi buôn lậu và gian lận thương mại.

Nguy hiểm hơn, các vi phạm không chỉ dừng lại ở gian lận, trốn thuế mà các đối tượng còn sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi để vận chuyển trái phép chất ma túy, hàng cấm, hàng hóa thuộc danh mục động vật quý hiếm,… vào Việt Nam. Điều này khiến các lực lượng hải quan, công an, biên phòng, cảnh sát biển “đau đầu” trong đấu tranh, phòng, chống, ngăn chặn.

Để đối phó với tình trạng trên, một giải pháp đang được ngành Hải quan tăng cường là đầu tư mua sắm các trang thiết bị hiện đại để nâng cao hiệu quả giám sát, quản lý.

Tính đến nay, ngành Hải quan đã đầu tư, trang bị, bàn giao và đưa vào sử dụng nhiều loại trang thiết bị hiện đại để phục vụ công tác kiểm tra, giám sát hải quan tại địa bàn các khu vực có lưu lượng hàng hóa xuất nhập khẩu hàng hóa, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh làm thủ tục lớn.

Trong đó có 27 máy soi container các loại để phục vụ công tác kiểm tra hàng hoá tại các địa bàn hải quan các tỉnh, thành phố: TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Hà Nội, Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh, Quảng Trị, Đà Nẵng, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu và Tây Ninh. 98 máy soi hành lý, hàng hóa tại địa bàn khu vực cửa khẩu đường bộ, cảng hàng không sân bay quốc tế, cảng biển phục vụ công tác quản lý, kiểm tra, soi chiếu hành lý, hàng hóa của người xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh.

125 hệ thống camera giám sát tại các chi cục hải quan thuộc 34 cục hải quan tỉnh, thành phố để phục vụ công tác quản lý, kiểm tra, giám sát hải quan tại các khu vực cửa khẩu đường bộ, đường sắt liên vận quốc tế, cảng hàng không, cảng biển, cảng sông quốc tế, cảng cạn và các khu vực khác thuộc địa bàn hoạt động hải quan. 15 phòng quan sát camera tại 15 cục hải quan, để kết nối camera giám sát tại địa bàn các chi cục hải quan phục vụ công tác quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động giải quyết thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, người và phương tiện xuất nhập cảnh, hỗ trợ cấp có thẩm quyền quản lý, chỉ đạo điều hành. 28 hệ thống cân ô tô tại các chi cục hải quan thuộc 18 cục hải quan để phục vụ công tác quản lý, kiểm tra trọng lượng hàng hóa so với khai báo, theo quy định tại Luật Hải quan.

Đặc biệt là 7.000 thiết bị seal định vị điện tử được trang bị cho các chi cục thuộc 35 cục hải quan, để thực hiện công tác giám sát đối với hàng hóa vận chuyển chịu sự giám sát hải quan, đảm bảo hàng hóa được vận chuyển đúng tuyến đường, thời gian đăng ký với cơ quan hải quan, góp phần giảm nguy cơ gian lận, buôn lậu hàng hóa.

Ngoài ra còn có 45 máy phát hiện ma túy để bàn, 133 máy phát hiện ma túy cầm tay; 13 tàu cao tốc, 29 ca nô, 3 tàu dầu, ca nô các loại nhằm nâng cấp, hiện đại hóa đội tàu, ca nô phục vụ công tác tuần tra, kiểm soát chống buôn lậu trên biển, trên sông của lực lượng kiểm soát, chống buôn lậu.

Giảm áp lực cho doanh nghiệp

Ông Đào Duy Tám - Phó Cục trưởng Cục Giám sát, quản lý hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, những năm gần đây, Tổng cục Hải quan đẩy mạnh công tác hiện đại hóa trang thiết bị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát hải quan và phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa, ma túy qua biên giới, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại. Việc tăng cường hiện đại hóa trang thiết bị kiểm tra, giám sát hải quan đạt được một số kết quả nhất định.

Nhờ áp dụng phương pháp quản lý hải quan tiên tiến, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và đầu tư trang thiết bị kiểm tra, giám sát hải quan hiện đại, cơ quan hải quan đã bảo đảm thực hiện công tác quản lý hải quan trong bối cảnh biên chế không tăng nhiều, trong khi khối lượng công việc tăng cao. Việc hiện đại hóa, tự động hóa công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan bằng trang thiết bị đã giảm tỷ lệ kiểm tra trong quá trình làm thủ tục hải quan.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp xuất nhập khẩu, việc đầu tư các trang thiết bị hiện đại trong công tác kiểm tra giám sát hải quan góp phần nâng cao hiệu quả công việc, giảm áp lực cho doanh nghiệp và hạn chế sự can thiệp thủ công của công chức hải quan, hạn chế phiền hà, sách nhiễu trong thực thi công vụ, góp phần rút ngắn thời gian thông quan, giải phóng hàng hóa, giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu chủ động kế hoạch sản xuất, kinh doanh.

Việc quản lý, sử dụng, đầu tư trang thiết bị kiểm tra, giám sát hải quan thời gian tới sẽ được thực hiện theo hướng hiện đại hoá, tự động hóa công tác giám sát, liên kết hệ thống máy móc thiết bị với hệ thống thông quan; xây dựng hệ thống công nghệ thông tin kết nối dữ liệu từ các trang thiết bị, máy móc kiểm tra, giám sát hải quan với hệ thống nghiệp vụ hải quan nhằm nâng cao hiệu quả, tần suất sử dụng và yêu cầu quản lý về hải quan.